Οι σκύλοι θα εκπαιδεύονται ώστε να μας δανείζουν τη δική τους οσφρητική ικανότητα, βοηθώντας μας να αντιμετωπίσουμε χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης
Είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου και με αποδείξεις! Πέρα από ιδανικός σύντροφος και φύλακας με έντονη δόση αυτοθυσίας για το αφεντικό του, ο σκύλος έχει καταφέρει με την καθοδήγηση των ειδικών να μπει για τα καλά στη ζωή μας, διευκολύνοντας με τη βοήθεια των υπερευαίσθητων αισθήσεων και των δυνατών ενστίκτων του χρονοβόρες κατά τ΄ άλλα διαδικασίες.
Τα χαριτωμένα τετράποδα «καριέρας», όπως ονομάζονται, χρησιμοποιούνται πλέον ως αξιόπιστοι βοηθοί σε δύσκολα επαγγέλματα, ανάμεσα στα «σκυλίσια» επαγγέλματα συγκαταλέγονται ακόμη οι συνοδοί τυφλών αλλά και οι βιοανιχνευτές ασθενειών. Στη δεύτερη περίπτωση μάλιστα πρόκειται για σκυλιά τα οποία τα τελευταία χρόνια εκπαιδεύονται έτσι ώστε με τη βοήθεια της πανίσχυρης όσφρησής τους να μπορούν να αναγνωρίζουν κάποιους τύπους καρκίνου ή να ειδοποιούν σε περίπτωση που τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ενός ασθενούς που πάσχει από διαβήτη φθάσουν σε απειλητικά για τη ζωή του επίπεδα.
Ο μικρός Νόα, που πάσχει από διαβήτη τύπου 1, δεν φοβάται πλέον τα βράδια.
Η αγαπημένη του Μπιάνκα βρίσκεται συνεχώς στο πλάι του, γεγονός που προσφέρει μια σχετική ασφάλεια και στους γονείς του αγοριού, καθώς η γλυκιά σκυλίτσα οσφραίνεται πότε ο Νόα παρουσιάζει υπογλυκαιμικές κρίσεις. Ο μικρός Νόα είναι 4 ετών και πάσχει από διαβήτη τύπου 1 και, λόγω δυσλειτουργίας του παγκρέατος, ο οργανισμός του δυσκολεύεται να κρατήσει σταθερά τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Παρά το γεγονός ότι υποβάλλεται σε συνεχείς ελέγχους ανά 40 λεπτά, το αγοράκι αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμικών επεισοδίων τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εγκεφαλική βλάβη ή ακόμη και στον θάνατο.
Γι΄ αυτόν τον λόγο οι γονείς του αποφάσισαν να του χαρίσουν έναν τετράποδο «φύλακα-άγγελο» που ακούει στο όνομα Μπιάνκα. Ενα γλυκύτατο μαύρο θηλυκό λαμπραντόρ-ρετρίβερ, το οποίο αποτελεί την πρώτη απόπειρα των ειδικών του CancerDogs στην ανίχνευση υπογλυκαιμικών κρίσεων σε παιδιά με διαβήτη.
«Η οικογένεια έχει την Μπιάνκα περίπου δύο μήνες.Ως τώρα έχει καταφέρει να εντοπίσει αρκετές επικίνδυνες στιγμές για τον μικρό Νόα. Στην διάρκεια των δύο μηνών ,μέσα στη νύχτα αντιλήφθηκε ότι ο Νόα βρισκόταν σε κρίση κατά τη διάρκεια του ύπνου του και ειδοποίησε τους γονείς του με το επίμονο γάβγισμά της» αναφέρει η κυρία Γκεστ. «Ευτυχώς έδρασαν άμεσα και έτσι ο μικρούλης επανήλθε».
Όπως δηλώνουν οι γονείς του Νόα, Σαμ και Κιθ, αν και η γλυκιά σκυλίτσα τούς έχει βοηθήσει σημαντικά αλλάζοντας στην ουσία την καθημερινότητά τους, παρ΄ όλα αυτά ακόμη δεν μπορεί ακόμα να ανιχνεύσει όλες τις υπογλυκαιμικές κρίσεις του γιου τους γιατί δεν έχει ολοκληρώσει το στάδιο προσαρμογής.
Σύμφωνα με την υπεύθυνη του κέντρου εκπαίδευσης κυρία Γκέστ η οποία είχε δώσει συνέντευξη πριν χρόνια στην εφημερίδα το ΒΗΜΑ :
«Εμείς εκπαιδεύουμε τον σκύλο να οσφραίνεται πότε πέφτουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.Στην πράξη όμως,όταν ο σκύλος υιοθετείται από μια οικογένεια,έρχεται αντιμέτωπος με νέα δεδομένα στα οποία πρέπει να προσαρμοστεί.Πρέπει να συνηθίσει στο καινούργιο του σπίτι και στα νέα του αφεντικά,αλλά και να γνωρίσει την περίπτωση του ασθενούς που καλείται να αντιμετωπίζει καθημερινά. Σίγουρα όσο περνά ο καιρός το ζώο βελτιώνεται όλο και περισσότερο και αντιδρά με ολοένα μεγαλύτερη ακρίβεια στην αναγνώριση των υπογλυκαιμικών ή υπεργλυκαιμικών κρίσεων.Κατά τον ίδιο τρόπο φυσικά βελτιώνονται οι ιδιοκτήτες του στο να κατανοούν καλύτερα τι θέλει να πει μέσω συγκεκριμένων συμπεριφορών».
«Το σίγουρο είναι ότι το κομμάτι της εκπαίδευσης για έναν τέτοιον σκύλο δεν τελειώνει ποτέ!Το ίδρυμα συνεχίζει να τον παρακολουθεί εφ΄ όρου ζωής,όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους συνοδούς τυφλών» τονίζει η κυρία Γκέστ.
«Ανά τακτά χρονικά διαστήματα είμαστε υποχρεωμένοι να ελέγχουμε αν ο σκύλος συνεχίζει να εκτελεί καλά τη “δουλειά” του,αν έχει αλλάξει ή έχει γίνει κακομαθημένος.Γιατί είναι σημαντικό να μπορεί να ξεχωρίζει το επαγγελματικό μέρος από τα υπόλοιπα που συμβαίνουν μέσα στο σπίτι. Οταν μάλιστα δούμε ότι κάποιος σκύλος αρχίσει να συμπεριφέρεται αναξιόπιστα,τότε αναγκαζόμαστε να τον “συνταξιοδοτήσουμε”, που σημαίνει ότι ενημερώνουμε τον ασθενή ότι πλέον δεν είναι σε θέση να του προσφέρει αξιόπιστες ενδείξεις».
Οι οικογένειες που υιοθετούν σκυλιά βιοανίχνευσης όπως η Μπιάνκα δεν χρειάζεται να συμπεριφέρονται με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο. «Σαφώς και αναζητούμε άτομα που έχουν καλή σχέση με σκύλους και απολαμβάνουν να μοιράζονται τον χρόνο και τον χώρο τους με ένα κατοικίδιο.Τα συγκεκριμένα σκυλιά μπορεί να ακολουθούν μια ειδική εκπαίδευση,ωστόσο δεν είναι μηχανές. Εχουν ανάγκη από τρυφερότητα και ο ιδιοκτήτης τους οφείλει να αναπτύξει μια υγιή σχέση μαζί τους. Οταν “εργάζονται” γνωρίζουν ότι πρέπει να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο,αλλά τις υπόλοιπες ώρες κάνουν ό,τι και τα υπόλοιπα σκυλιά:τρέχουν και παίζουν».
Η εκπαίδευση των χαριτωμένων τετράποδων δεν τελειώνει ποτέ. Οπως ακριβώς συμβαίνει με τους συνοδούς τυφλών, έτσι και τα σκυλιά-βοηθοί για ασθενείς με διαβήτη πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τους ειδικούς του CancerDogs προκειμένου να διασφαλίζεται η ακρίβεια των οσφρητικών τους ικανοτήτων Η εκπαίδευση των χαριτωμένων τετράποδων δεν τελειώνει ποτέ. Οπως ακριβώς συμβαίνει με τους συνοδούς τυφλών, έτσι και τα σκυλιά-βοηθοί για ασθενείς με διαβήτη πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τους ειδικούς του CancerDogs προκειμένου να διασφαλίζεται η ακρίβεια των οσφρητικών τους ικανοτήτων Αλλη μία παρόμοια περίπτωση υιοθέτησης σκύλου βιοανίχνευσης είναι εκείνη του λέκτορα του Πανεπιστημίου του Ντούραμ δρος Τσέρι Κίτον , ο οποίος πάσχει από διαβήτη τύπου 1 και δεν αντιλαμβάνεται εύκολα το πότε ακριβώς παθαίνει υπογλυκαιμικές κρίσεις. Μάλιστα σε δύο περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είχε συνειδητοποιήσει εγκαίρως τι του συνέβαινε, λιποθύμησε στον δρόμο. Η έντονη ανησυχία της συζύγου του, Αντζελα, ήταν εκείνη που τον οδήγησε τελικά στο κατώφλι του ιδρύματος. Η κυρία Γκεστ ανέλαβε την εκπαίδευση της Ζέτα, του πανέμορφου λαμπραντόρ του ζευγαριού, και έτσι σε λίγους μήνες το κατοικίδιο ήταν σε θέση να προειδοποιεί τον ιδιοκτήτη του όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξομειώνονταν επικίνδυνα, πηδώντας πάνω του.
«Αυτό άλλαξε κυριολεκτικά τη ζωή του δρος Κίτον» εξηγεί η υπεύθυνη του ιδρύματος. «Του χάρισε περισσότερη ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση,γιατί πλέον μπορούσε να διαφεύγει τον κίνδυνο,δρώντας άμεσα και λαμβάνοντας την κατάσταση εγκαίρως στα χέρια του» προσθέτει.
Σύμφωνα με την κυρία Γκεστ, τα σκυλιά δεν εκπαιδεύονται πριν από την υποβολή των αιτήσεων. «Προς το παρόν,ακριβώς επειδή ακόμη το ενδιαφέρον του κοινού είναι περιορισμένο,πρώτα συγκεντρώνουμε τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και μετά εκπαιδεύουμε τους σκύλους, έτσι ώστε να δίδονται άμεσα για υιοθεσία».
Το κόστος απόκτησης ενός σκύλου βιοανίχνευσης είναι απαγορευτικό και αγγίζει τις 12.500, στην Ευρώπη καλύπτεται σε πολλές περιπτώσεις από το κράτος ειδικά στις περιπτώσεις διαβήτη τύπου Ι
Το ίδρυμα που εκπαιδεύει τα τελευταία χρόνια τους τετράποδους φύλακες δεν στοχεύει στην εμπορευματοποίηση των φαινομενικών τετράποδων. «Τα κεφάλαια που διαχειριζόμαστε ως ίδρυμα προέρχονται κυρίως από χρηματοδοτήσεις και ιδιωτικές δωρεές» υπογραμμίζει η κυρία Γκεστ.
Οι τετράποδοι φίλοι μας θέτουν στην υπηρεσία της υγείας μας τις ξεχωριστές τους ικανότητες. Και αν ως σήμερα απλώς συμβιώναμε μαζί τους και απολαμβάναμε τη συντροφιά και τα τσαχπίνικα καμώματά τους, τώρα ξέρουμε ότι πίσω από την αστείρευτη περιέργεια μικρού παιδιού κρύβουν και την εντυπωσιακή ικανότητα να σώζουν ζωές.
Γράφει ο Κώστας Βουκελάτος