Το Πόδι Charcot είναι το αποτέλεσμα της ασθένειας Σιάρκοτ Μαρί Τούθ, η οποία είναι μία κοινή νευρομυική πάθηση που πήρε το όνομα της από τους τρεις γιατρούς τους Jean Martin Charcot, Pierre Marie και Howard Henry Tooth, που αναγνώρισαν πρώτοι την ασθένεια αυτή πριν από 100 χρόνια.
Η άρθρωση Charcot αναφέρεται επίσης και ως νευροπαθητική, νευροτροφική ή νευροαθροπαθητική άρθρωση και αφορά συνήθως τις αρθρώσεις του άκρου ποδός. Το πόδι Charcot έχει αρκετά ευδιάκριτα χαρακτηριστικά. Υπάρχει σημαντική καταστροφή των αρθρικών επιφανειών με καθίζηση των αρθρικών διαστημάτων, που συχνά συνοδεύεται από εξαρθρήματα μιας ή περισσότερων αρθρώσεων. Επίσης υπάρχει εναπόθεση ασβεστίου ή οστικά συντρίμματα στους περιαρθρικούς μαλακούς ιστούς .
Κύρια αιτία της νευροπαθητικής αρθροπάθειας είναι ο σακχαρώδης διαβήτης όπου προσβάλλονται συνήθως οι μετατάρσιες και οι μεταταρσιοφαλαγγικές αρθρώσεις του άκρου ποδός. Η αισθητικοκινητική νευροπάθεια στο διαβήτη έχει ως αποτέλεσμα, την απώλεια της φυσιολογικής αίσθησης του πόνου και την παρεμπόδιση της διαπίστωσης των τυχαίων τραυματισμών. Η νευροπάθεια προκαλεί επίσης παθολογική κινητική λειτουργία των μυών του άκρου πόδα, διαταράσσοντας έτσι την κατανομή του βάρους στο πέλμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της ομότιμης κατανομής του βάρους στις κεφαλές των μεταταρσίων και τον τραυματισμό των μεταταρσιοφαλαγγικών αρθρώσεων. Συναφούς χαρακτήρα καταστροφή, συμβαίνει επίσης στα οστά του αστραγάλου, στο οστούν της πτέρνας και την άνω κνήμη. Ο συνδυασμός επανειλημμένων ανώδυνων κακώσεων και καταγμάτων, καθώς και η επιφερόμενη μετατόπιση των αρθρικών επιφανειών, οδηγεί στην εμφάνιση της χαρακτηριστικής αρθρώσεως Charcot. Δεν υπάρχουν όρια ηλικίας ούτε προτίμηση φύλου, σχετικά με την εμφάνιση της νόσου. Οι περισσότεροι των διαβητικών (2/3) επηρεάζονται στην 5η και 6η δεκαετία της ζωής, με επίσημο διαβήτη υπό θεραπεία, για διάστημα άνω των 15 ετών.
Το πόδι Charcot εμφανίζεται με εικόνα κατάγματος , υπεξαρθρήματος, ή εξαρθρήματος μιάς ή περισσοτέρων μεταταρσιοφαλαγγικών αρθρώσεων.
Στην οξεία φάση, το πόδι μπορεί να είναι θερμό, οιδηματώδη, με πιθανή παρουσία ενδαρθρικού υγρού και κριγμού (ήχος κατά την κίνηση της αρθρώσεως). Το υποξύ ή χρόνιο πόδι Charcot έχει ανώμαλο σχήμα λόγω της καταστροφής των αρθρώσεων.
Ο πρωταρχικός στόχος είναι ο περιορισμός της αρθρικής καταστροφής και η διατήρηση της φυσιολογικής οστικής ανακατανομής .
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στην οξεία η αρχική αντιμετώπιση είναι η αποφόρτιση (ακινητοποίηση και η ανύψωση του ποδιού). Παρ’ ότι η αποφόρτιση δεν εμποδίζει την εξέλιξη της νόσου, συμβάλει στην ελαχιστοποίηση των παραμορφώσεων. Αφού υποχωρήσει η οξεία φάση η ακινητοποίηση θα πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλη αφαιρέσιμη υποστήριξη (νάρθηκας). Ειδικά παπούτσια θα πρέπει να εφαρμοστούν στις οστικές προεξοχές.
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, η πίεση από το υποκείμενο οστούν ενδέχεται να είναι πολύ σοβαρή και να μην επιτυγχάνεται επούλωση, ακόμη και με παρατεταμένο κλινοστατισμό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται χειρουργική παρέμβαση. Η επιλογή του είδους της επέμβασης, είναι συνάρτηση των υφισταμένων βλαβών και άλλων παραμέτρων, αποτελεί δε ως εκτίμηση, αμιγώς ιατρικό θέμα.