To Υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε στις 12-03-2020 την με αρ. πρωτοκόλλου ΔΙΔΑΔ/Φ.69/108/οικ.7874 Εγκύκλιο με θέμα «Επείγοντα μέτρα για την πρόληψη και την προστασία από τον κορονοϊό» μετά τη δημοσίευση της από 11-03-2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α’ 55/11-03-2020). Με την συγκεκριμένη Εγκύκλιο του Υπουργείου διευκρινίζονται ζητήματα που αφορούν την άδεια ειδικού σκοπού, το μειωμένο ωράριο και την προστασία των εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ενώ παρέχονται και οδηγίες αναφορικά με την τήρηση των μέτρων πρόληψης από τον Ε.Ο.Δ.Υ. Παράλληλα, ισχύει και το άρθρο 4 της ΠΝΠ/11-03-2020 που προβλέπει διευκολύνσεις για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.

Σε ότι αφορά τις άδειες ειδικού σκοπού και τη δυνατότητα μειωμένου ωραρίου εργασίας, επισημαίνονται τα εξής:

 

Ως προς τους υπαλλήλους του Δημοσίου (άρθρο 5 ΠΝΠ/11-03-2020)

• Αφορούν υπαλλήλους που απασχολούνται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας (δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου) σε δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού συμπεριλαμβανομένων των νομικών προσώπων των ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) εντός της Γενικής Κυβέρνησης του Κράτους.
• Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται για την φροντίδα των παιδιών που εξαιτίας της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων σύμφωνα με την από 25-02-2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α’ 42/25-02-2020) παραμένουν στο σπίτι. Για να χορηγηθεί η άδεια το παιδί πρέπει να φοιτά σε βρεφονηπιακό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο ή γυμνάσιο, καθώς το άρθρο 5 της από 11-03-2020 ΠΝΠ προβλέπει την Γ΄ Γυμνασίου ως ανώτατη βαθμίδα φοίτησης για την χορήγηση του δικαιώματος άδειας.
• Για κάθε 4 ημέρες απουσίας από την εργασία, οι 3 ημέρες λογίζονται ως δικαιολογημένη απουσία του γονέα λόγω της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων, ενώ 1 ημέρα καταγράφεται ως κανονική άδεια. Σε περίπτωση απουσίας για διάστημα μικρότερο των 4 ημερών (δηλαδή από 1 έως 3 μέρες), η απουσία αυτή θα χρεωθεί ως κανονική άδεια.
• Δεν απαιτείται άμεση ενημέρωση της Διεύθυνσης Προσωπικού της οικείας υπηρεσίας ούτε υπεύθυνη δήλωση – βεβαίωση φοίτησης του τέκνου για όσο διάστημα ισχύει καθολική αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων, δηλαδή για όσο όλα τα σχολεία πανελλαδικά είναι κλειστά.
• Αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι του Δημοσίου, οφείλουν με κοινή τους δήλωση προς τις υπηρεσίες τους να γνωστοποιήσουν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν κάνουν χρήση της άδειας εκ περιτροπής. Σε αυτή την περίπτωση, το κάθε επιμέρους διάστημα για τον κάθε γονέα δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 4 ημέρες, διότι τότε η άδεια θα νοηθεί εξ ολοκλήρου ως κανονική.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι υπάλληλος του Δημοσίου και ο άλλος ιδιωτικός υπάλληλος, πρέπει να προσκομισθεί υπεύθυνη δήλωση του εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα ότι δεν εργάζεται εξ αποστάσεως ή δεν λαμβάνει την άδεια ειδικού σκοπού που ορίζει το άρθρο 4 της από 11-03-2020 ΠΝΠ. Αν η επιχείρηση στην οποία εργάζεται ο/η σύζυγος του υπαλλήλου του Δημοσίου έχει αναστείλει την λειτουργία της, δεν μπορεί να χορηγηθεί στον υπάλληλο του Δημοσίου η άδεια ειδικού σκοπού.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι υπάλληλος του Δημοσίου και ο άλλος ελεύθερος επαγγελματίας (μη μισθωτός), η χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού στον υπάλληλο του Δημοσίου θα εξετάζεται κατά περίπτωση και θα χορηγείται μόνο εφόσον αποδεικνύεται ότι η φροντίδα των παιδιών από τον γονέα – ελεύθερο επαγγελματία δεν είναι δυνατή λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι υπάλληλος του Δημοσίου και ο άλλος άνεργος, δεν δικαιούται ο εργαζόμενος να λάβει άδεια ειδικού σκοπού, εκτός αν αυτός που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιοδήποτε λόγο ή νοσεί από τον COVID-19 ή είναι άτομο με αναπηρία που λαμβάνει επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, αν ο άνεργος γονέας έχει ο ίδιος σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, τότε μπορεί ο εργαζόμενος γονέας στον δημόσιο τομέα να λάβει την άδεια ειδικού σκοπού.
• Αντί της ειδικής άδειας, παρέχεται επίσης δικαίωμα μειωμένου ημερήσιου ωραρίου εργασίας έως και 25% στους υπαλλήλους του Δημοσίου χωρίς ανάλογη μείωση των αποδοχών τους, οι οποίοι ωστόσο εφόσον κάνουν χρήση του δικαιώματος αυτού υποχρεούνται να αναπληρώσουν τον μη δεδουλευμένο χρόνο εργασίας σε μεταγενέστερο χρόνο χωρίς αυτός να λογίζεται ως υπερωρία. Καθώς η ΠΝΠ δεν ορίζει ρητά, η ρύθμιση αυτή μπορεί ταυτόχρονα να αξιοποιηθεί και από τους δύο γονείς εφόσον είναι υπάλληλοι του Δημοσίου. Επίσης, μπορεί να αξιοποιηθεί και στην περίπτωση που μόνο ένας εκ των δύο γονέων είναι υπάλληλος του Δημοσίου.
• Στις περιπτώσεις διαζυγίου, διάστασης των συζύγων ή τέκνων γεννημένων εκτός γάμου, η άδεια ειδικού σκοπού, εφόσον επιτρέπεται η χορήγησή της, δίνεται στον γονέα που ασκεί την επιμέλεια του τέκνου.
• Σε περίπτωση φοίτησης του παιδιού σε ειδικό σχολείο, για την άδεια ειδικού σκοπού δεν ενδιαφέρει η ηλικία και συνεπώς η βαθμίδα φοίτησης του παιδιού.
• Προκειμένου να εξυπηρετηθούν επιτακτικοί σκοποί δημοσίου συμφέροντος (προστασία δημόσιας υγείας, αποτελεσματική παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης και υπηρεσιών υγείας, προστασία συνόρων και διασφάλιση εθνικής άμυνας, διεκπεραίωση υποθέσεων ασύλου) και προκειμένου να χορηγηθούν τα προηγούμενα ευεργετήματα (άδεια ειδικού σκοπού ή μειωμένο ωράριο) σε όσους απασχολούνται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας στο Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και στα σώματα ασφαλείας (ένστολο προσωπικό), απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της υπηρεσίας τους.

 

Ως προς τους ιδιωτικούς υπαλλήλους (άρθρο 4 ΠΝΠ/11-03-2020)

• Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται για την φροντίδα των παιδιών που εξαιτίας της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων σύμφωνα με την από 25-02-2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α’ 42/25-02-2020) παραμένουν στο σπίτι. Για να χορηγηθεί η άδεια το παιδί πρέπει να φοιτά σε βρεφονηπιακό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο ή γυμνάσιο, καθώς το άρθρο 4 της από 11-03-2020 ΠΝΠ προβλέπει την υποχρεωτική εκπαίδευση ως όριο για την χορήγηση του δικαιώματος άδειας. Άρα το δικαίωμα ειδικής άδειας στον ιδιωτικό τομέα καταλαμβάνει τέκνα που φοιτούν μέχρι και την Γ’ Γυμνασίου. Σε περίπτωση ωφελούμενου παιδιού με αναπηρία σε δομή παροχής υπηρεσιών ανοιχτής φροντίδας, δεν παίζει ρόλο η ηλικία του παιδιού.
• Για κάθε 3 ημέρες απουσίας από την εργασία, οι 2 ημέρες λογίζονται ως ειδική άδεια του γονέα λόγω της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων, ενώ 1 ημέρα καταγράφεται ως κανονική άδεια. Οι 3 ημέρες απουσίας αποτελούν το ελάχιστο διάστημα απουσίας προκειμένου να αξιοποιηθεί το δικαίωμα.
• Η ανωτέρω ειδική άδεια μπορεί να ληφθεί έως τις 10-04-2020, εφόσον τουλάχιστον ο ένας από τους δύο γονείς εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα.
• Αν και οι δύο γονείς είναι ιδιωτικοί μισθωτικοί υπάλληλοι, οφείλουν με κοινή τους δήλωση προς τον ή τους εργοδότες τους να γνωστοποιήσουν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν κάνουν χρήση της άδειας εκ περιτροπής. Σε αυτή την περίπτωση, το κάθε επιμέρους διάστημα για τον κάθε γονέα δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 3 ημέρες.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι ιδιωτικός υπάλληλος και ο άλλος υπάλληλος του Δημοσίου, πρέπει να προσκομισθεί υπεύθυνη δήλωση του εργαζόμενου στον δημόσιο τομέα ότι δεν λαμβάνει την άδεια ειδικού σκοπού που ορίζει το άρθρο 5 της από 11-03-2020 ΠΝΠ.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι ιδιωτικός και ο άλλος ελεύθερος επαγγελματίας (μη μισθωτός), επιτρέπεται η χορήγηση άδειας ειδικού σκοπού στον γονέα – ιδιωτικό υπάλληλο.
• Αν ο ένας εκ των δύο γονέων είναι ιδιωτικός υπάλληλος και ο άλλος άνεργος, δεν δικαιούται ο εργαζόμενος να λάβει άδεια ειδικού σκοπού, εκτός αν αυτός που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιοδήποτε λόγο ή νοσεί από τον COVID-19 ή είναι άτομο με αναπηρία που λαμβάνει επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, αν ο άνεργος γονέας έχει ο ίδιος σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, τότε μπορεί ο εργαζόμενος γονέας στον ιδιωτικό τομέα να λάβει την άδεια ειδικού σκοπού.
• Στις περιπτώσεις διαζυγίου, διάστασης των συζύγων ή τέκνων γεννημένων εκτός γάμου, η άδεια ειδικού σκοπού, εφόσον επιτρέπεται η χορήγησή της, δίνεται στον γονέα που ασκεί την επιμέλεια του τέκνου, εκτός αντίθετης συμφωνίας μεταξύ των γονέων.
• Από τις ημέρες της άδειας ειδικού σκοπού, τα 2/3 καλύπτονται από τον εργοδότη και το 1/3 από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό.

 

Σε ότι αφορά την προστασία των ευπαθών ομάδων – υπαλλήλων του Δημοσίου, επισημαίνονται τα εξής:

• Αφορά υπαλλήλους που απασχολούνται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας (δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου) σε δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού συμπεριλαμβανομένων των νομικών προσώπων των ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) εντός της Γενικής Κυβέρνησης του Κράτους.
• Αφορά εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και είναι τοποθετημένοι σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης κοινού.
• Οι εργαζόμενοι ευπαθών ομάδων πρέπει, με ευθύνη του αρμοδίου προϊσταμένου του φορέα για θέματα ανθρώπινου δυναμικού, να διατίθενται εκτάκτως σε υπηρεσίες back office, δηλαδή να ασκούν καθήκοντα, για τα οποία δεν απαιτείται η καθημερινή επαφή με κοινό, χωρίς να είναι απαραίτητη η έκδοση σχετικής απόφασης.
• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη συνιστούν ευπαθή ομάδα για την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου.
• Σε κάθε άλλη περίπτωση οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, εφόσον επιθυμούν την μη προσέλευσή τους στην υπηρεσία, δύνανται να απουσιάζουν με τις πάγιες προβλεπόμενες ισχύουσες άδειες (κανονική, αναρρωτική κλπ.).

 

Για περισσότερες και αναλυτικότερες πληροφορίες παρακαλούμε διαβάστε αναλυτικά το κείμενο της Εγκυκλίου του Υπουργείου Εσωτερικών εδώ. Δείτε το περιεχόμενο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου εδώ.