Ο ρόλος της άσκησης στο διαβήτη
Ο διαβήτης τύπου 2 έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας παγκοσμίως και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και για πρόωρη θνησιμότητα. Παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και συγκεκριμένα στη διατροφή και στη φυσική δραστηριότητα (PA) έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζουν την πρόοδο της νόσου σε άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η τακτική φυσική δραστηριότητα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 ενώ ένα υψηλό επίπεδο φυσικής δραστηριότητας (ΡΑ) συνδέεται με μια σημαντική μείωση της εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις οι οποίες υποδηλώνουν μια απότομη αντίστροφη σχέση μεταξύ τόσο της φυσικής δραστηριότητας και της καρδιοαναπνευστικής αντοχής (CRF) με τη θνησιμότητα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η δραματική, απότομη αύξηση της θνησιμότητας σε ασθενείς με χαμηλή καρδιοαναπνευστική αντοχή (CRF). Ένα σημαντικό σημείο είναι ότι τα παχύσαρκα άτομα που έχουν τουλάχιστον μία μέτρια φυσική κατάσταση (fit) έχουν χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας σε σχέση με όσα έχουν φυσιολογικό βάρος, αλλά κακή φυσική κατάσταση (unfit).
Ποιο είναι πιο σημαντικό: καρδιοαναπνευστική λειτουργία ή τη σωματική άσκηση;
Η ποσοτικοποίηση της δύναμης και της φύσης που έχει η σχέση μεταξύ φυσικής δραστηριότητας και ο διαβήτης τύπου 2, σε πληθυσμιακές μελέτες, εξαρτάται από την ακριβή ποσοτικοποίηση της ίδιας της δραστηριότητας. Έχει προταθεί ότι η CRF αντανακλά στα πρότυπα της φυσικής δραστηριότητας και μπορεί να είναι πιο χρήσιμη παράμετρος από την ίδια τη δραστηριότητα, κατά την αξιολόγηση των επιπτώσεων της φυσικής κατάστασης στην υγεία. Η καρδιοαναπνευστική αντοχή και η φυσική δραστηριότητα αν και σχετίζονται μεταξύ τους, είναι διακριτές παράγοντες κινδύνου για την υγεία.
Ένα μεγάλο τμήμα των μελετών πάνω σε αυτό το θέμα αποδεικνύει ότι η άσκηση βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο στον διαβήτη τύπου 2 και ότι οι μεγαλύτερες βελτιώσεις επιτυγχάνονται με συνδυασμό αερόβιας άσκησης αλλά και ασκήσεων αντίστασης (αναερόβια άσκηση). Οι μελέτες έχουν έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός αερόβιας και άσκησης αντίστασης μειώνει τα επίπεδα της HbA1c στο διαβήτη τύπου 2 στοιχείο που κάνει απαραίτητη τη σχετική σύσταση αλλά και την εφαρμογή της από τα άτομα με διαβήτη. Επιπλέον, συσωρευτικά οφέλη σε διάφορα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά και στη φυσική κατάσταση φάνηκαν και μάλιστα μεγαλύτερα στην ομάδα του συνδυασμού των δύο τύπων ασκήσεων σε σύγκριση με την ομάδα που είχε μόνο είτε ασκήσεις ενδυνάμωσης ή αερόβιο πρόγραμμα.
Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι οι συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις αύξησαν την φυσική δραστηριότητα (ΡΑ) σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και προκάλεσαν κλινικά σημαντικές βελτιώσεις στην μακροπρόθεσμη γλυκαιμική ρύθμιση. Η μεγάλη μελέτη παρέμβασης Look AHEAD συνέκρινε μια εντατική παρέμβαση στον τρόπο ζωής με αλλαγή της διατροφής και τουλάχιστον 175 λεπτά άσκησης την εβδομάδα με μία ομάδα στην οποία παρείχαν υποστήριξη και διατροφική εκπαίδευση στα άτομα με τύπου 2 διαβήτη. Η μελέτη έδειξε τα σημαντικά αποτελέσματα που μπορεί να έχει η προώθηση της φυσικής δραστηριότητας και της τακτικότερης άσκησης καθώς και η μετατόπιση των ασθενών από την ομάδα της μέτριας φυσικής κατάστασης και του υψηλού κινδύνου, σε μία καλύτερη κατάσταση και στην αύξηση της δραστηριότητας τους.
Οποιοδήποτε σχέδιο για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας επιδημίας του διαβήτη τύπου 2 πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη χαμηλή φυσική δραστηριότητα και στο πώς αυτό μπορεί να αντιστραφεί και να αυξηθεί, στο γενικό πληθυσμό.
Aπο τον Χάρη Δημοσθενόπουλο