Η χορήγηση κροκετίνης (40 mg/kg po για 8 εβδομάδες) ανέστειλε μια σειρά παθολογικών αλλοιώσεων προκαλούμενων από υπεργλυκαιμική δίαιτα σε επίμυες.
Συγκεκριμένα εμπόδισε την ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη, αντιρροπιστικής υπερινσουλιναιμίας, δυσλιπιδαιμίας και συστολικής υπέρτασης. Η αντίσταση στην ινσουλίνη χαρακτηρίζεται από μειωμένη από κρίση των ιστών στην ινσουλίνη και συσχετίζεται θετικά με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο. Η προστατευτική δράση της κροκετίνης αποδίδεται στην ικανότητά της να αναστέλλει την έκφραση του παράγοντα νέκρωσης όγκων-α (TNF-α) και να ενισχύει την έκφραση της αντιπονεκτίνης, μιας ουσίας που αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και καταστέλλει τη φλεγμονή (Xi et al, 2007).
Νεότερα ευρήματα σε κυτταρικό επίπεδο υποστηρίζουν ότι η κροκετίνη ασκεί την δράση της αυτή αναστέλλοντας την ενεργοποίηση της κινάσης JNK και του αναστολέα IKKβ και εμποδίζοντας τη φωσφορυλίωση της PKCθ (Yang et al, 2010).
Ανάλογη μεταγενέστερη μελέτη σε επίμυες αποκάλυψε ότι η δράση αυτή της κροκετίνης οφείλεται πιθανώς και στην ικανότητά της να τροποποιεί την έκφραση γονιδίων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των λιπιδίων. Ειδικότερα φαίνεται να επιταχύνει τον ηπατικό μεταβολισμό των τριγλυκεριδίων, μειώνοντας έτσι τη βιοδιαθεσιμότητά τους στην περιφέρεια και ως εκ τούτου προλαμβάνει την ανάπτυξη αντοχής στην ινσουλίνη (Sheng et al, 2008).
Σε νεότερη μελέτη το εκχύλισμα των στιγμάτων του κρόκου (40 mg/kg ip) εμφάνισε στατιστικά σημαντική υπογλυκαιμική δράση τόσο σε φυσιολογικούς, όσο και σε διαβητικούς επίμυες. Μάλιστα η χορήγησή του για 1 μήνα σε επίμυες με επαγόμενο από αλλοξάνη σακχαρώδη διαβήτη, αντέστρεψε τις ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις του παγκρέατος, όπως την ατροφία των νησιδιακών κυττάρων, την λεμφοκυτταρική διήθηση και καταστροφή των νησιδίων του Langerhans και την ελάττωση του αριθμού των β-κυττάρων (Mohajeri et al, 2009).
Μεταγενέστερες μελέτες οδήγησαν στο συμπέρασμα πως το υπεύθυνο για την υπογλυκαιμική δράση του κρόκου συστατικό είναι η κροκίνη καθώς βρέθηκε ότι η χορήγησή της (60 mg/kg ip για 6 εβδομάδες) ελάττωσε σημαντικά τα επίπεδα γλυκόζης του ορού, την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και την μικροαλβουμινουρία σε ένα μοντέλο σακχαρώδους διαβήτη επαγόμενου από στρεπτοζοκίνη σε επίμυες (Rajaei et al,2013; Shirali et al, 2012 ).
Είναι επίσης πιθανό ο κρόκος να προστατεύει και από τις επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη όπως η διαβητική αγγειοπάθεια και η διαβητική νευροπάθεια. Βρέθηκε ότι η επώαση ενδοθηλιακών κυττάρων με κροκετίνη ανέστειλε την προκαλούμενη από υψηλά επίπεδα γλυκόζης απόπτωση των κυττάρων. Η αντιαποπτωτική αυτή δράση της κροκετίνης αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην ικανότητά της να ενεργοποιεί την κινάση p-Akt και να αυξάνει τα επίπεδα του μονοξειδίου του αζώτου, ενισχύοντας τη δράση της eNOS (Meng & Cui, 2008).
Αντίστοιχα η επώαση νευρωνικά διαφοροποιημένων κυττάρων PC12 με κροκίνη ανταγωνίστηκε την προκαλούμενη από υψηλά επίπεδα γλυκόζης νευροτοξικότητα και η δράση της αυτή οφείλεται στην ικανότητά της να ελαττώνει την ενδοκυττάρια παραγωγή ελευθέρων ριζών, που παρεμποδίζουν την επιβίωση των νευρώνων.
Γράφει ο Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Δημήτρης Γρηγοράκης