Πολλά είναι, κατά καιρούς, τα αμφιλεγόμενα θέματα διατροφής, που σχετίζονται με την κατάλληλη διαιτητική θεραπεία στο σακχαρώδη διαβήτη και αφορούν τρόφιμα ή συστατικά τροφίμων τα οποία βοηθούν ή όχι στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.

Δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες – υψηλές σε πρωτεΐνες

Tις τελευταίες δεκαετίες ο όρος «Δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες» είναι ιδιαίτερα δημοφιλής χωρίς να δίνεται πάντα ένας όρος ή ένα καθορισμένο όριο, το οποίο να καθορίζει ποια θεωρείται ως χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Συνήθως η περιεκτικότητα σε διαιτολόγια χαμηλά σε υδατάνθρακες μπορεί να κυμαίνεται γύρω στο 20% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, όταν η επίσημη σύσταση των διεθνών οργανισμών για πρόσληψη υδατανθράκων κυμαίνεται στο 40-60%. Για την απώλεια του σωματικού βάρους, τόσο οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, όσο και οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος φαίνεται να είναι αποτελεσματικές σε βραχυχρόνιο επίπεδο (έως 1 έτος), ενώ το διάστημα των 6 μηνών φαίνεται να δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα. H αποτελεσματικότητα της λήψης διαιτολογίων χαμηλών σε υδατάνθρακες και υψηλών σε πρωτεΐνες, από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, συσχετίζεται, πέρα από τη ρύθμιση της γλυκόζης, με τον πιθανό κίνδυνο για διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας καθώς και την ταχύτητα εξέλιξης της πάθησης. Επίσης, υπάρχει και διαμάχη σχετικά με την επίπτωση τους στο καρδιαγγειακό σύστημα. Τα διαιτολόγια αυτά επανέρχονται συχνά στις γενικές συστάσεις και οργανισμοί όπως ο Αμερικάνικος Διαβητολογικός Σύνδεσμος (ADA) το προτείνει ως ένα από τα πιθανά πρότυπα διατροφής για το Διαβήτη.

Καφές και Διαβήτης

Τα τελευταία χρόνια και μέσα από πολλές μελέτες υπάρχει μια διαμάχη για το ρόλο του καφέ στην πρόληψη και τον πιθανό ρόλο του στη ρύθμιση του διαβήτη, καθώς και για το είδος του καφέ, ο οποίος έχει την όποια θετική δράση. Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν πλέον ότι η υψηλότερη κατανάλωση καφέ συνδέεται με έναν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης του τύπου 2 διαβήτη. Οι μεγάλοι οργανισμοί επίσης αναφέρουν ότι ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για ρόφημα καφέ με ή χωρίς καφεΐνη (καφέ, τσάϊ), συστατικά άλλα πλην της ίδιας της καφεΐνης είναι αυτά που έχουν τα ευεργετικά αποτελέσματα στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης. Η επίδραση της καφεΐνης στη ρύθμιση του εκδηλωμένου διαβήτη είναι ακόμα υπό διερεύνηση και δεν έχει πλήρως τεκμηριωθεί.

Κανέλα και Διαβήτης

Τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες έδωσαν στοιχεία για την πιθανή επίδραση της κανέλας στη γλυκαιμική ρύθμιση Έτσι, αποδείχθηκε ότι ο πιθανός ρόλος της κανέλας σχετίζεται με την ουσία MHCP που ανήκει στην κατηγορία των πολυφαινολών και μιμείται την ινσουλίνη, ενεργοποιεί τους κυτταρικούς υποδοχείς της και δρα εντός των κυττάρων σε συνέργεια με την ινσουλίνη. Οι περισσότερες μελέτες έδειξαν ότι η κανέλα έχει ωφέλιμη δράση σε διαβητικούς ασθενείς τύπου 2, των οποίων η θεραπεία στηρίζεται σε αντιδιαβητικά δισκία, αλλά και ότι δεν μπορεί από μόνη της να αποτελέσει θεραπεία κατά του διαβήτη τύπου 2. Έτσι, έχει αποδειχθεί ότι η δράση της είναι κυρίως προληπτική σε προ-διαβητικούς ασθενείς, σε ασθενείς που δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη και ενισχυτική σε διαβητικούς τύπου 2. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν αρκετές μελέτες που έδειξαν πως η συμπληρωματική χορήγηση κανέλας δεν επιφέρει καμία βελτίωσης στα επίπεδα A1c και FBG, σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 2.

Ξύδι και Διαβήτης

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η προσθήκη ξυδιού σε γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακες μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης σε υγιή άτομα και ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Ειδικότερα, σε ασθενείς με ΣΔ2 και καλό γλυκαιμικό έλεγχο φαίνεται ότι η προσθήκη ξυδιού στο προ του ύπνου γεύμα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Ουσιαστικά η προσθήκη ξυδιού φαίνεται να μειώνει τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης, ενώ πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η μείωση αυτή είναι σημαντική όταν το ξύδι προστίθεται σε γεύμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (ΓΔ). Το ξύδι πιθανώς δρα στη μεταγευματική γλυκαιμία μέσω της καθυστέρησης της απορρόφησης των ευαπορρόφητων υδατανθράκων. Τέλος, φαίνεται ότι το ξύδι προστιθέμενο στα γεύματα μπορεί να παίξει ένα ρόλο στη μείωση της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας σε ασθενείς με ΣΔ.

Τα ωμέγα 3 στη δίαιτα του Διαβήτη

Μελέτες υποστηρίζουν ότι η πρόσληψη λιπαρών ψαριών και ω-3 λιπαρών οξέων από φυτικές πηγές (σογιέλαιο, ξηρούς καρπούς και μερικά πράσινα φυλλώδη λαχανικά) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακού θανάτου και εγκεφαλικών επεισοδίων, ενώ πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι και η συμπληρωματική χορήγηση ω-3 λιπαρών οξέων, σε άτομα με ΣΔ2, έχει θετική επίδραση στην μακρο- και μικρο αγγειακή λειτουργία. Δεδομένου ότι δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένη η επίπτωση της συμπληρωματικής χορήγησης ω-3 λιπαρών οξέων στους ανθρώπους στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και δεν υπάρχει ομοφωνία για τη χρήση συμπληρωμάτων που να περιέχουν ω-3 λιπαρά οξέα στο διαβήτη, οι υπάρχουσες συστάσεις σχετικά με τη διαιτητική πρόσληψη ψαριών (κατανάλωση δύο ή περισσότερων μερίδων φρέσκου ψαριού εβδομαδιαίως-όχι τηγανητού) και ω-3 λιπαρών οξέων από φυτικές πηγές, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για ακριβείς συστάσεις σχετικά με την ιδανική αναλογία ω-3/ω-6 λιπαρών οξέων.