Με πρόσφατες ερμηνευτικές εγκυκλίους το Υπουργείο Εσωτερικών επαναδιαμορφώνει το πλαίσιο των μέτρων προστασίας των εργαζομένων στον (ευρύτερο) δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρότερη νόσηση από την COVID-19. Οι νεότερες προβλέψεις κοινοποιήθηκαν με την υπ’ αρ. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/124/ΟΙΚ.15984 Εγκύκλιο του Υπουργού κ. Θεοδωρικάκου στις 17-08-2020, ενώ με την πλέον πρόσφατη υπ’ αρ. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/125/16452 Εγκύκλιο παρατάθηκε η ισχύς των οδηγιών μέχρι νεοτέρας.
Ποιοι εργαζόμενοι ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου;
Για τον προσδιορισμό των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου στον δημόσιο τομέα εφαρμόζεται η από 14-05-2020 ΚΥΑ των Υπ. Υγείας και Εσωτερικών (ΦΕΚ 1856 Β’/15-05-2020), με βάση την οποία εντάσσονται:
- Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Για την υπαγωγή στην εν λόγω ρύθμιση λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία γέννησης του ατόμου.
- Άτομα με βαριά καρδιοπάθεια, ή και άτομα με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα, που εμφανίζουν την ακόλουθη συμπτωματολογία: κλάσμα εξώθησης αριστεράς κοιλίας: <40%, ενεργό ισχαιμία του μυοκαρδίου, άνω του μετρίου βαθμού στένωση ή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας, πνευμονική υπέρταση, ιστορικό πρόσφατης καρδιοχειρουργικής επέμβασης (προ τριμήνου), καθώς και οι μυοκαρδιοπάθειες, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία άλλης καρδιαγγειακής πάθησης.
- Άτομα με ανθεκτική αρτηριακή υπέρταση παρά τη μέγιστη αγωγή.
- Άτομα με βαριά πνευμονοπάθεια ή και με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα μέτριου προς σοβαρού βαθμού που εμπίπτουν στην ακόλουθη ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία: ασθενείς με άσθμα με 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος, παρά τη μέγιστη αγωγή (με βδιεγέρτη και εισπνεόμενο κορτικοειδές), ασθενείς με ΧΑΠ που βρίσκονται σε οξυγονοθεραπεία κατ’ οίκον ή παρουσίασαν 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος ή/και μία νοσηλεία σε νοσοκομείο, ασθενείς σε μόνιμη οξυγονοθεραπεία για άλλες αναπνευστικές παθήσεις, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία άλλης πνευμονικής πάθησης.
- Άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη. Ιδίως ως προς τα άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη ως ενδεικτικές τιμές λαμβάνονται οι ακόλουθες: HbA1c του τελευταίου τριμήνου: ≥8.0% ή Μ.Ο. τιμών γλυκόζης αίματος ≥200 mg/dL τις τελευταίες 7 ημέρες και ασθενείς με μικρο/μακροαγγειακές επιπλοκές, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία.
- Άτομα που παρουσιάζουν βαριές νευρολογικές/νευρομυϊκές παθήσεις.
- Άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται σε εξωνεφρική κάθαρση.
- Άτομα με χρόνια ηπατική ανεπάρκεια (κίρρωση).
- Άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (BMI>40).
- Άτομα που παρουσιάζουν σοβαρή ανοσοκαταστολή (συγγενή ή επίκτητη) σύμφωνα με τη γνώμη του θεράποντος ιατρού – μεταμοσχευμένοι που λαμβάνουν 2 ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα – HIV ασθενείς με CD4≤200/μL.
- Ασθενείς με διάγνωση νεοπλασίας κατά την τελευταία πενταετία ή που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.
- Ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες, δρεπανοκυτταρική αναιμία και πολυμεταγγιζόμενα άτομα.
- Γυναίκες που κυοφορούν.
Σε εφαρμογή της παραπάνω ΚΥΑ, εκδόθηκε στις 18-05-2020 σχετική ερμηνευτική εγκύκλιος του Υπ. Εσωτερικών.
Να σημειωθεί ότι ο παραπάνω προσδιορισμός των ομάδων αυξημένου κινδύνου έχει εφαρμογή αποκλειστικά για τους εργαζόμενους στον (ευρύτερο) δημόσιο τομέα και όχι για άτομα που απασχολούνται σε επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα, όπου τυγχάνουν εφαρμογής οι σχετικές οδηγίες και κατευθύνσεις του αρμόδιου Υπ. Εργασίας.
Πότε υπάρχει υποχρέωση απασχόλησης σε θέσεις back office;
Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες οδηγίες του Υπ. Εσωτερικών, εργαζόμενοι που πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε κάποια από τις ομάδες αυξημένου κινδύνου, όπως αναλυτικά αναφέρονται παραπάνω, απασχολούνται σε θέσεις back-office ή σε χώρους που να μην έρχονται σε επαφή με το κοινό ή τους υπόλοιπους εργαζομένους.
Τι συμβαίνει αν ο εργαζόμενος δεν μπορεί να απασχοληθεί σε θέση back office;
Οι αρμόδιες διευθύνσεις προσωπικού θα χορηγούν μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων και βάσει των προσκομιζόμενων ιατρικών δικαιολογητικών την αιτούμενη ειδική άδεια απουσίας εφόσον συντρέχουν σωρευτικά δύο προϋποθέσεις:
i) οι υπάλληλοι δεν δύνανται να εργαστούν σε υπηρεσίες back-office ή σε χώρο που να μην έρχεται σε επαφή με το κοινό ή με τους λοιπούς εργαζόμενους και δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η ικανή και απαιτούμενη απόσταση μεταξύ των εργαζομένων
ii) οι υπάλληλοι μπορούν να παρέχουν τα καθήκοντά τους εξ αποστάσεως ή η φύση των καθηκόντων τους δεν απαιτεί την αυτοπρόσωπη παρουσία τους στην υπηρεσία
Αντίθετα, υπάλληλοι, οι οποίοι ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου αλλά δεν μπορούν λόγω της φύσης των καθηκόντων τους να παρέχουν εξ αποστάσεως εργασία, όπως για π.χ. προϊστάμενοι, βοηθητικό – τεχνικό προσωπικό κ.α., θα προσέρχονται στην υπηρεσία τους για παροχή αυτοπρόσωπης εργασίας διασφαλιζόμενων σε κάθε περίπτωση των όρων υγείας και πρόληψης της διασποράς του κορονοϊού. Για την εφαρμογή των ανωτέρω θα πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί υπόψη και η παράμετρος του τρόπου μετάβασης και επιστροφής από και προς τον χώρο εργασίας, ιδίως απόσταση, χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς κλπ.
Μπορεί να χορηγηθεί ειδική άδεια απουσίας ακόμη κι αν ο υπάλληλος μπορεί να απασχοληθεί σε θέση back office;
Σύμφωνα με τις τρέχουσες κατευθύνσεις για την ασφάλεια και προστασία των εργαζομένων και ειδικότερα με βάση την από 17-08-2020 ερμηνευτική εγκύκλιο του ΥΠΕΣ ορίζεται ότι “Η χορήγηση της ειδικής άδειας απουσίας είναι υποχρεωτική εφόσον από τα προσκομιζόμενα ιατρικά δικαιολογητικά συνιστάται αρμοδίως και υπευθύνως από τον θεράποντα ιατρό ότι ο υπάλληλος, έστω και εάν είναι δυνατή η απασχόλησή του σε υπηρεσίες back-office ή ακόμα και εάν τηρούνται όλες οι υγειονομικές συνθήκες προστασίας και διασποράς από τον κορoνοϊό στον χώρο εργασίας του, απαιτείται για αποδεδειγμένους σοβαρούς λόγους υγείας η παραμονή του κατ΄ οίκον επειδή ανήκει στις σχετικές με την προαναφερόμενη ΚΥΑ ομάδες αυξημένου κινδύνου“.
Προβλέπεται ειδική άδεια απουσίας δεν ανήκει σε ομάδα αυξημένου κινδύνου ο ίδιος ο υπάλληλος αλλά μέλος της οικογένειάς του;
Μέχρι και σήμερα δεν έχει κριθεί απαραίτητη από το ΥΠΕΣ η πρόβλεψη ειδικής άδειας απουσίας για αυτές τις περιπτώσεις εργαζομένων.