Τα παιδιά αλλά κυρίως οι έφηβοι με τη διάγνωση του Σ.Δ. βιώνουν δραματικές αλλαγές σε κάθε πτυχή της ζωής του με αποτέλεσμα: κατάθλιψη εναλλασσόμενη με επαναστατικότητα, φόβο ότι δεν είναι φυσιολογικοί, άγχος για τη νόσο. Χρειάζονται και αυτοί και η οικογένειά τους συστηματική ψυχολογική υποστήριξη σε οργανωμένα Διαβητολογικά Κέντρα.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μία νόσος του μεταβολισμού που χαρακτηρίζεται από σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης και τάση για κετοξέωση.
Είναι μία κατάσταση που παρατηρείται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη αλλά με διαφορετική συχνότητα. Με υψηλότερη συχνότητα εμφανίζεται στην Φινλανδία και τη χαμηλότερη στην Ιαπωνία.
Στην Ευρώπη παρατηρείται μία μειούμενη συχνότητα εμφάνισης διαβήτη από Βορρά προς Νότο με εξαίρεση τις λεγόμενες «ψυχρές» και «θερμές» περιοχές.
Η παθογένεια του Σ.Δ. είναι πολυπαργοντική και συμμετέχουν:
Γενετικοί παράγοντες που καθορίζουν την προδιάθεση στη νόσο και αποδεικνύονται σε μεγάλες μελέτες πληθυσμών και μελέτες διδύμων με ανάλυση γενετικών συστημάτων.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Έχουν ενοχοποιηθεί ιοί, τοξίνες, το γάλα αγελάδος κ.α.
Αυτοάνοσοι μηχανισμοί οι οποίοι δρουν στα β-κύτταρα του παγκρέατος η τα Τ-λεμφοκύτταρα και επιβαρύνουν τη λειτουργία τους.
Η διάγνωση του Σ.Δ. είναι απλή: Πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους, αφυδάτωση και κετοξέωση. Είναι τα κλασσικά συμπτώματα. Αρκεί μία απλή εξέταση ούρων ή καλύτερα εξέταση σακχάρου αίματος για να τεθεί η διάγνωση.
Η θεραπεία: Της κετοξέωσης απαιτεί εισαγωγή σε νοσοκομείο και περιλαμβάνει: έγχυση ινσουλίνης, ενυδάτωση, διόρθωση της οξέωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών.
Η μακροχρόνια θεραπεία περιλαμβάνει:
- Ενέσεις ινσουλίνης
- Πρόγραμμα διατροφής
- Άσκηση
- Αυτοέλεγχο σακχάρου αίματος
- Εκπαίδευση στο διαβήτη
- Πρόληψη υπογλυκαιμίας και κετοξέωσης
- Πρόληψη και πρώιμη ανίχνευση των επιπλοκών και
- Ψυχοκοινωνική υποστήριξη του πάσχοντος και της οικογενείας του.
- Σχήματα ινσουλίνης
Μείγμα ενδιάμεσης και μη βραχείας δράσης ινσουλίνης δύο φορές την ημέρα ή σχήμα πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης με μία μακράς δράσης ινσουλίνη προ του ύπνου και 3 ενέσεις βραχείας δράσης ινσουλίνης πριν από τα 3 κύρια γεύματα.
Αρχές διατροφής: Θερμίδες αρκετές για ανάπτυξη και συντήρηση με υδατάνθρακες (κυρίως σύνθετους) 50-55 των θερμίδων, πρωτεΐνες 15-20%, λιπαρά 30% των θερμίδων (πολυακόρεστα προς κεκορεσμένα 2:1) βιταμίνες και φυτικές ίνες.
Η άσκηση είναι απαραίτητη για καλό γλυκαιμικό έλεγχο εφόσον είναι τακτική και κατανεμημένη μέσα στην ημέρα και εφόσον δεν προκαλεί υπογλυκαιμία.
Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου αίματος είναι προϋπόθεση για καλό γλυκαιμικό έλεγχο και την αποφυγή οξέων και χρόνιων επιπλοκών.
Οι επιπλοκές είναι:
- οξείες και
- χρόνιες
Οι οξείες περιλαμβάνουν:
- Υπογλυκαιμία που εκδηλώνεται με εκνευρισμό, αίσθημα πείνας, αίσθημα ζάλης, κρύο ιδρώτα, απώλεια συνειδήσεως, σπασμούς και κώμα.
- Προλαμβάνεται και θεραπεύεται στα πρώτα στάδια με λήψη ζάχαρης.
- Κετοξέωση που εκδηλώνεται με αδιαθεσία, υψηλό σάκχαρο στο αίμα, κετόνη στα ούρα οξεωτική αναπνοή και κώμα (σταδιακά).
- Προλαμβάνεται με την καλή ρύθμιση του σακχάρου αίματος, θεραπεία τυχόν λοιμώξεων, ενυδάτωση, μη παράλειψη δόσης ινσουλίνης.
Οι χρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπάθεια, μικρό και μακροαγγειοπάθεια.
Όλες οι παραπάνω μπορούν να προληφθούν με καλό γλυκαιμικό έλεγχο και συστηματική ιατρική παρακολούθηση.
Τα παιδιά αλλά κυρίως οι έφηβοι με τη διάγνωση του Σ.Δ. βιώνουν δραματικές αλλαγές σε κάθε πτυχή της ζωής του με αποτέλεσμα: κατάθλιψη εναλλασσόμενη με επαναστατικότητα, φόβο ότι δεν είναι φυσιολογικοί, άγχος για τη νόσο.
Χρειάζονται και αυτοί και η οικογένειά τους συστηματική ψυχολογική υποστήριξη σε οργανωμένα Διαβητολογικά Κέντρα.
Όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα έρευνα του Σ.Δ., αυτές κινούνται σε δύο άξονες:
Πρόληψη με ανίχνευση ατόμων υψηλού κινδύνου και παρέμβαση με φαρμακευτική αγωγή. Νικοτιναμίδη, μικρές δόσεις ινσουλίνης ανοσοεκτροπή και εμβολιασμός με BCG, έχουν χρησιμοποιηθεί. Οι μελέτες αυτές βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ριζική θεραπεία
α) με τεχνητό πάγκρεας και
β) με μεταμόσχευση β-κυττάρων.